آب یک ضرورت برای زندگی است و یک نیاز اساسی برای زندگی انسان میباشد. زندگی انسان به منابع آب زیرزمینی، دریاچهها، رودخانهها برای نیازهای آب شیرین برای مصارف خانگی، کشاورزی و صنعتی وابسته بوده است. با این حال رشد صنعتی سریع و انفجار جمعیت سراسر جهان منتج به افزایش زیاد تقاضا برای آب شیرین شده است. علاوه بر این مشکل آلودگی رودخانهها و دریاچهها توسط پسماندهای صنعتی و مقدار زیاد فاضلابهای تخلیه شده وجود دارد. در یک مقیاس کلی آلودگیهای ناشی از انسان برای منابع طبیعی آب به بزرگترین علت برای کمبودهای آب تبدیل شده است. حدود 70 % از سطح زمین با آب پوشیده شده است. با این حال، حدود 97 % آب زمین آب نمک دار موجود در اقیانوسها میباشد. تنها 3% از آب زمین شیرین است. در سراسر تاریخ بشر دسترسی مطمئن به آب، یک شرط اولیه و اساسی برای توسعه اجتماعی، اقتصادی و پایداری فرهنگ و تمدن بوده است. به گفته آب شناسان، آب دیگر یک کالای فراوان و فاقد ارزش اقتصادی نیست، بلکه یک کالای بدون جایگزین و با ارزش اقتصادی زیاد در همه زمینههای مصرف میباشد. کارشناسان امور آب پیش بینی میکنند در آیندههای نه چندان دور تنشها، درگیریهای ملی، منطق های و بینالمللی بر سر مسئله آب بیشتر خواهد شد و از آنجا که همگان به آب شیرین و پاک نیاز دارند، دور از ذهن نخواهد بود که جنگهای آینده جهان بر سر منابع آب صورت گیرد.یک کمبود شدید آب شیرین در جهان امروز وجود دارد. همراه با رو به زوال رفتن منابع آب موجود، جمعیت رو به رشد جهان منجر به این نتیجه میشود که تا سال 2025 دوسوم جمعیت جهان با کمبود آب شیرین کافی مواجه باشند. حفظ منابع آب در واقع یک بخش بسیار بحرانی از استراتژی کلی آب میباشد. بهتر است قبل از بکارگیری نمک زدایی تلاشهایی جهت تقویت حفظ منابع انجام شود. اما در بیشتر اجتماعات حتی اگر به طور کامل به حفظ منابع آب اقدام نمایند، به یک منبع آب اضافی نیاز خواهد بود. در واقع اجتماعاتی در جهان وجود دارند که 100 % به آب نمک زدایی شده برای تأمین آبشان متکی هستند. در نتیجه تکنیک نمک زدایی امید بخشترین راه حل برای تأمین آب شیرین بعضی مناطق دورافتاده میباشد. مناطق با نیاز شدیدتر آب شیرین اضافی همچنین دارای بیشترین شدت تشعشع خورشیدی میباشند. به همین علت انرژی حرارتی خورشیدی در فرآیندهای نمک زدایی باید امیدبخشترین کاربرد از انرژیهای تجدیدپذیر برای نمک زدایی خورشیدی باشد.نمک زدایی یک فرآیند تصفیه آب است که نمکها را از آب برای تولید آب آشامیدنی یا آبی که دارای جامدات حل شده کل کم باشد، جدا میکند. انرژی خورشیدی را برای نمک زدایی آب دریا یا با تولید انرژی حرارتی مورد نیاز برای تحریک فرآیندهای تغییر فاز یا با تولید برق مورد نیاز برای تحریک فرآیندهای غشایی میتوان مورد استفاده قرار داد. سیستمهای نمک زدایی خورشیدی به دو سیستم جمع آوری مستقیم و غیرمستقیم تقسیم بندی میشوند. همانطور که از نام آ نها برمیآید، سیستمهای جمع آوری مستقیم انرژی خورشیدی را مستقیماً برای تولید تقطیر در کلکتور خورشیدی مورد استفاده قرار میدهند، در حالی که در سیستمهای جمع آوری غیرمستقیم، دو زیر سیستم بکار گرفته میشود. با توجه به اهمیت آب و کاهش و رو به زوال رفتن منابع شیرین آب، این کتاب برای فراهم آوردن توصیفی از نحوه کارکرد و اصول اساسی نمک زدایی و توصیفی کلی از تقسیم بندیهای آب شیرین کن خورشیدی گردآوری شده است.
مباحث کتاب حاضر به طور خلاصه به صورت زیر میباشد:
فصل اول به بررسی منابع آب پرداخته و اهمیت و بحران آب در جهان و ایران را بیان کرده است و درآخر نمک زدایی را به عنوان راه حلی برای مشکل کمبود آب بیان میکند.
فصل دوم به بررسی انواع مختلف فرآیندهای نمک زدایی میپردازد. در این فصل سیستمهای انرژی تجدیدپذیر مورد استفاده برای نمک زدایی به صورت خلاصه بیان میشوند. درانتهای فصل نحوه طراحی یک سیستم آب شیرین کن خورشیدی نمونه ارائه میشود.
در فصل سوم سیستم نمک زدایی مستقیم مورد بررسی قرار گرفته و در آن مکانیزم این سیستم، مواد بکار رفته برای آن، پارامترهای تأثیرگذار بر عملکرد آن و ... مطالعه میشوند. در ادامه چند مطالعه تجربی بر روی چند طرح مختلف دستگاه تقطیر خورشیدی ارائه شده است.
در فصل چهارم سیستم نمک زدایی غیرمستقیم مورد مطالعه قرار گرفته و در آن اصول سیستمهای جمع آوری غیرمستقیم و انواع فرآیندهای این نوع سیستمها بررسی میشوند.