بتونه کاری
حال که انجام کارهای صافکاری به اتمام رسیده، زمان آن است که درِ قوطی بتونه را باز کرده و بتونه کاری را شروع کنیم. انواع بتونه های رایج در کشور در فصل بعدی به طور کامل توضیح داده خواهد شد. با یک کاردک شروع به کشیدن بتونه بر روی بدنه می کنیم. معمولا افراد تازه کاربیش تر از حد لزوم بتونه روی بدنه می کشند، به همین دلیل نیز باید بیش تر سنباده بکشند و بعضی مواقع نیز باید یک لایه دیگر بتونه بکشند و دوباره سنباده کاری کنند. برای این افراد دو تا سه بار بتونه کشیدنهم طبیعی بوده و باید با تمرین و تلاش بیش تر این مهارت را در خود افزایش دهند. بتونه سنگی را حتما بر روی خود آهن و یا فایبرگلاس بکشید، یعنی اگر لایه ی آستر بر روی سطح فلز بدنه قرار دارد، کشیدن بتونه سنگی دیگر بی فایده خواهد بود و باید از بتونه فوری استفاده کنید. همچنین محل بتونه کاری باید کاملا تمیز باشد، یعنی علاوه بر این که سطح فلز بدنه براق شده، عاری از هرگونه کثیفی، پوسیدگی، گرده های سنباده کاری، روغن و چربی باشد. برای تهیه بتونه سنگی آن را خوب با خشک کن مخلوط کنید. برای مخلوط کردن بهتر است از یک پیچ گوشتی قدیمی که دیگر برای کارهای فنی قابل استفاده نیست کمک بگیرید. خشک شدن کامل بتونه بر روی کار بستگی زیادی به دمای محیط دارد. در روزهای گرم و دماهای بالا مدت زمان خشک شدن بتونه کاهش زیادی پیدا می کند و در روزهای زمستانی و دمای پایین، خشک شدن بتونه بسیار زمان بر خواهد بود. در مناطق سردسیر معمولا افراد حرفه ای تعدادی لامپ و هیتر در کارگاه شخصی خود دارند که موقع بتونه کاری در نزدیکی بتونه قرار می دهند تا به طور کامل خشک شود و مدت زمان خشک شدن کاهش پیدا کند. نکته ی مهم دیگر در مورد بتونه، میزان مخلوط کردن خشک کن آن است. بعضی افراد تازه کار تصور می کنند هرچه میزان خشک کن را بیش تر کنند بتونه زودتر خشک شده و هر چه میزان آن را کاهش دهند بتونه دیرتر خشک می شود. البته این موضوع تا حدی درست است، اما کاهش و افزایش خشک کن تا حد معینی بر مدت زمان خشک شدن اثر دارد، بیش از آن خواه افزایش بیش از حد و خواه کاهش بیش از حد موجب خراب شدن بتونه می شود. در مواقعی افزایش بیش از حد خشک کن سبب می شود بتونه روی کاردک خشک شده، یا بر اثر سفتی زیاد حتی روی کار پخش نشود، اگر چنین شد بتونه را در سطل زباله بریزید و دوباره بتونه ی مناسب درست کنید. همچنین افزایش غیر معمول خشک کن موجب می شود نه فقط بتونه زودتر خشک نشود، بلکه اصلا به طور کامل خشک نشود، درست شبیه حالتی که خشک کن مخلوط نکرده باشیم.
به یاد داشته باشید که باید سعی کنید هرچه می توانید لایه ی نازک تری از بتونه بر روی کار بگذارید و اگر چه میزان زیادی بتونه در ابتدا روی کار میزنیم، اما بیش ترِ آن را باید بساییم و فقط میزان اندکی را که برای صاف کردن ناهمواری های جزئی استفاده می شود باقی بگذاریم. هرگز برای تراز کردن خطوط و درزهای بدنه، از بتونه روی گوشه های قطعات استفاده نکنید،زیرا هم احتمال ریختن بتونه در این نواحی زیاد است و هم این که تراز کردن بدنه باید به شیوه های مناسب خود انجام شود، نه بتونه کاری. در زیر نکاتی در مورد بتونه کاری همراه با تصویر توضیح داده شده است. نحوه ی صحیح کشیدن لیسه بر روی بدنه بدین صورت است که چهار انگشت خود را پشت لیسه قرار داده و انگشت شست خود را در سمت دیگر لیسه قرار دهید. بتونه را بر روی طرفی که انگشت شست شما قرار دارد بگذارید. سپس لیسه را به صورت مورب بر روی بدنه گذاشته و با چهار انگشت لیسه را محکم روی بدنه فشار دهید و هم زمان آن را روی ناهمواری مورد نظرتان بکشید. در تصاویر پایین نحوه ی انجام این کار توضیح داده شده است.
هنگامی که قصد شروع بتونه کاری را دارید ابتدا یک قطعه فلز محکم را آماده کنید که بتونه را روی آن نگهدارید. از یک پیچ گوشتی کهنه نیز برای مخلوط کردن بتونه استفاده کنید. برای شروع مقدار کمی بتونه روی فلز قرار دهید تا از خشک شدن و اتلاف آن جلوگیری شود.
برای استفاده از خشککن بتونه، تیوب آن را قبل از باز کردن از هر دو طرف خوب فشار دهید تا خود ماده ی خشک کن نیز داخل تیوب به خوبی مخلوط شود، سپس مقداری مشخص و طبق دستورالعمل کارخانه ی سازنده روی بتونه بریزید و با پیچ گوشتی کهنه شروع به مخلوط کردن بتونه و خشک کن کنید. مخلوط شدن کامل این دو بسیار مهم است، زیرا اگر به درستی مخلوط نشوند، بتونه روی بدنه نرم می شود. آن قدر آن ها را هم بزنید تا کاملا به یک رنگ درآیند، همان گونه که در تصویر مشاهده می کنید.
برای بتونه کاری نیاز به چند عدد (حداقل دو یا سه عدد) لیسه دارید. لیسه ها در اندازههای مختلف ساخته شده و جنس آن ها نیز از پلاستیک، لاستیک فشرده و فلز است. اگر لیسه در اندازه ی دلخواه شما در دسترس نبود می توانید با بریدن یک لیسه، آن را به اندازه ی مورد نظر خود درآورید.
نکتهی مهمی که هنگام بتونه کاری روی بدنه باید رعایت شود این است که برای چسبیدن هرچه بهتر بتونه به بدنه کاردک را محکم تر و سفت تر به بدنه بکشید تا بتونه نیز به بدنه فشرده تر بچسبد. همانطور که در تصویر پایین مشاهده می کنید بتونه به سراسر قسمت هایی که صافکاری شده است، کشیده میشود.
پس از انجام بتونه کاری شروع به سنباده کاری آن کنید تا دوباره نقطه ای از فلز بدنه شروع به بیرون آمدن کند. با چکش و مشتی همان مراحل توضیح داده شده را روی آن انجام دهید تا صاف شود. دوباره بر روی آن یک لایه نازک بتونه بکشید و شروع به سنباده کاری مجدد کنید. به این ترتیب بدنه هموارتر شده و کیفیت عملیات بسیار افزایش می یابد.