کتاب حاضر که به عنوان جلد نخست مرجع کاربردی مهندسی عمران به پیشگاه اساتید، مهندسان و دانشجویان عزیز تقدیم شده است، مشتمل بر بیش از 2000 رابطه کاربردی در رشته مهندسی عمران می باشد که به صورت مدون در 13 فصل گنجانده شده است. تمام سعی بنده بر این بوده تا در جلد اول کتاب، کلیّة مطالب و روابط کاربردی مرتبط با مباحث تیرها، ستون ها، مهندسی پی، بتن، مهندسی چوب، نقشه برداری، مکانیک خاک، فولاد، مهندسی پل، راهسازی، هیدرولیک و شبکه های آبرسانی و مهندسی سد که در واقع اصلی ترین مطالب مهندسی عمران هستند، ارائه گردد. تا آنجا که مقدور بوده در ارائه روابط از هر دو سیستم متریک و آمریکایی استفاده شده است تا علاوه بر سیستم متریک که در کشور عزیزمان متداول است، زمینه های آشنایی جامعه مهندسی عمران کشور با سیستم USCS که در بسیاری از مقالات، کتب و مراجع لاتین مورد استفاده قرار می گیرد، فراهم شود.
در فصل اول تمامی واحدهای مورد استفاده در گرای شهای مختلف مهندسی عمران در هر دو سیستم SI و USCS و همچنین نحوه تبدیل واحدهای یک سیستم به دیگری آورده شده است.
در فصل دوم و سوم مبانی و روابط مربوط به تیرها و ستون ها ارائه شده است تا مخاطب بتواند به سادگی هر یک از عکس العمل های داخلی، ظرفیت ها و تغییرشکل ها را به سادگی محاسبه نموده و تئوری های مهم در این زمینه را مرور نماید.
در فصل چهارم پس از بیان نحوة محاسبة توان باربری خاک زیر پی، روش های گام به گام طراحی سازه ای انواع شالوده های سطحی ارائه شده است. در ادامه روش های تعیین توان باربری شالوده های عمیق، طراحی سازه ای آنها و مباحثی نظیر نشست شمع های منفرد و گروهی ذکر گردیده است. البته لازم به ذکر است که مطالب مهم و اجرایی در خصوص هر یک از انواع پی ها نیز بیان شده است.
در فصل پنجم بحث از اجزای تشکیل دهنده بتن آغاز شده و در ادامه روش های طراحی اجزای ساز های بتن مسلح با هر دو روش تنش مجاز و مقاومت نهایی بیان شده است. سپس روابط مربوط به قابها، دیوارهای باربر و برشی و دیوارهای حائل ذکر شده است.
در فصل ششم که به مهندسی چوب اختصاص دارد، مطالب جدیدی پیش روی مهندسان عمران قرار می گیرد. ضرایب مختلف در طراحی اجزای چوبی و حالات مختلف ترکیب بار و طراحی آنها، گردآوری شده است.فتوگرامتری، ژیزمان، پیمایش و ...، علائم مورد استفاده در نقشه ها نیز آورده شده است تا مهندسان عزیز را در خواندن هر چه صحیح تر نقشه ها یاری دهد.
در فصل هشتم از میان مباحث بی شمار علم مکانیک خاک، سعی شده که تنها مطالب اجرایی و اساسی آورده شود تا جنبه کاربردی بودن کتاب حفظ گردد. از مباحث جالب این فصل، کنترل ارتعاشات و لرزش های ناشی از انفجارات می باشد که شاید جنبه کاربردی بودن مطالب ذکر شده را نمایان سازد.
در فصل نهم روش طراحی تیرها، ستو نها و همچنین طراحی برشی ساختمان ها به هر دو روش تنش مجاز (ASD) و ضرایب بار و مقاومت (LRFD) بیان شده است. برگه مربوط به طراحی تیرها، ستون ها و تیرستونها در این فصل گنجانده شده تا به عنوان یک چک لیست مورد استفاده علاقه مندان به طراحی قرار گرفته و بر اساس آن برگه طراحی سایر اجزا توسط خواننده گرامی تهیه گردد. سایر مطالب مرتبط با علم اجزای فولادی نظیر پوسته‌های نازک، تیر ورق، تیر مرکب و... نیز آورده شده است.
در فصل دهم مباحث کاربردی و روابط خاص مربوط به طراحی اجزای سازه ای پل‌ها و کابل‌های آویز ارائه شده است.
در فصل یازدهم مباحث آیین نامه ای طراحی راه ها، روابط مربوط به طراحی قوس های افق و قائم و همچنین روش های طراحی آبگذرها بیان گردیده است.
در فصل دوازدهم پس از بیان اصول بنیادی مکانیک سیالات، مطالب عملی مربوط به جریان در لوله ها و کانال‌ها بیان شده است. البته برخی مطالب ضروری در حیطه علم هیدرولوژی نیز ذکر گردیده است.
و نهایتاً در فصل سیزدهم مبانی مهندسی سد و اصول طراحی سدهای بتنی و اجزای مختلف سدهای خاکی بیان شده است که یکی از جامع ترین و در عین حال شیواترین موارد پرداختن به موضوع مهندسی سد می باشد.
ضرایب تبدیل در کارهای مهندسی عمران:
مهندسان عمران سراسر دنیا هر دو سیستم اندازه گیری آحاد USCS (سیستم متعارف ایالات متحده) و SI(سیستم بین المللی آحاد) را برای محاسبات عملی و تئوریک خود پذیرفته اند. با وجود اینکه سیستم SI بسیار بیشتر از سیستم USCS مورد استفاده قرار میگیرد، امّا روابط موجود در این کتاب برای هر دو سیستم مذکور، بیان شده‌اند. بنابراین کاربر این کتاب می تواند فرمولها را با اطمینان خاطر مورد استفاده قرار دهد. به منظور راحتی بیشتر در استفاده از کتاب، این فصل شامل ضرایب تبدیل موردنیاز برای تبدیل آحاد از سیستمی به سیستم دیگر است. برای مهندسان نا آشنا با هر یک از دو سیستم فوق، مولف گام‌های زیر را به منظور آشنایی با سیستم مورد نظر- پیشنهاد می کند:
- تهیه فهرستی از اندازه گیری ها؛ که معمولاً در کارهای روزانه مورد استفاده قرار می گیرند.
- درج واحد معادل سیستم دیگر برای هر یک از واحدهای معلوم؛ در جدول 1- 1 لیستی از واحدهای USCS به همراه نماد و واحد متعارف آنها در سیستم SI ، توسط مهندس عمرانی که معمولاً از سیستم USCS استفاده میکرده، تهیه شده است.
- تشخیص ضرایب تبدیل از جدول مربوطه؛ مانند جدول 1- 3 که مقادیر مورد استفاده برای تبدیل از سیستم USCS به سیستم SI را نشان می دهد.
- اعمال مقادیر تبدیل یافته؛ هرجا که برای فرمولهای این کتاب لازم باشد.
- شناخت و تشخیص؛ به طوریکه سخت ترین بخش آشنایی با یک سیستم اندازه گیری جدید، راحت بودن با اسامی، بزرگی و حیطه عمل واحدها، است. تبدیل عددی ساده است به شرط آنکه فقط یکبار جدول تبدیل خود را تهیه کنید.
![]()